Aylık Nafakanın Ödenmemesi- Şikayet Tazyik Hapsi Nafakanın Şartları Nafaka Ödememenin Cezası
İcra İflas Kanunu 344. maddesi:
“(Değişik madde: 18/02/1965 – 538/136 md.;Değişik madde: 31/05/2005-5358 S.K./15.mad)
Nafakaya ilişkin kararların gereğini yerine getirmeyen borçlunun, alacaklının şikâyeti üzerine, üç aya kadar tazyik hapsine karar verilir. Hapsin tatbikine başlandıktan sonra kararın gereği yerine getirilirse, borçlu tahliye edilir.
Borçlunun, nafakanın kaldırılması veya azaltılması talebiyle dava açmış olması halinde, ileri sürdüğü sebepler göz önünde bulundurularak, tazyik hapsinin uygulanması bu davanın sonuna bırakılabilir. “ denmektedir.
Nafakaya ilişkin kararların gereğini yerine getirmeyen borçlunun, alacaklının şikâyeti üzerine, üç aya kadar tazyik hapsine karar verilir. Hapsin tatbikine başlandıktan sonra kararın gereği yerine getirilirse, borçlu tahliye edilir.
Borçlunun, nafakanın kaldırılması veya azaltılması talebiyle dava açmış olması halinde, ileri sürdüğü sebepler göz önünde bulundurularak, tazyik hapsinin uygulanması bu davanın sonuna bırakılabilir. “ denmektedir.
Aylık nafakanın ödenememesi şikayete tabi olup, borçlu sanık hakkında İ.İ.K. 344. maddesi uyarınca 3 aya kadar tazyik hapis cezası verilebilir. Tazyik hapis cezası, 5271 Sayılı CMK 223. maddesinde belirtilen türde mahkumiyet hükmü niteliği taşımamakta , CMK 2. maddesinde belirtilen “disiplin hapis cezası” kavramı içinde olup, seçenek yaptırımlara çevrilemeyen, ön ödeme uygulanamayan, tekerrüre esas olmayan, şartla salıverilme hükümleri uygulanamayan, ertelenemeyen ve adli sicil kayıtlarına geçirilmeyen hapis türüdür.
Yargıtay Ceza Genel Kurulu 2006/16-304 E.-2006/273 K. 05.12.2006 tarihli kararına göre bu şikayetin oluşabilmesi gereken koşullar şöyledir:
1- Nafaka hakkında verilmiş bir karar olmalı:
İlgili maddenin önceki hali sadece ilamda yazılı nafakanın ödenmemesini kapsarken, değişiklik yapılarak ara kararlar da şikayete tabi tutulmuş ve en son 5358 Sayılı Kanun ile yukarıdaki son halini almıştır. Bu son haline göre söz konusu karar “nafaka ilamı” ya da “nafakaya ilişkin ara karar” da olabilir. Nafaka alacağı nitelik olarak “öncelikli alacak” olup, amaç nafaka yükümlüsü tarafından düzenli ödenmesini sağlamaktır. O yüzden ara kararda belirlenen nafakanın da bu kapsamda olması isabetlidir.
2- Aylık nafakanın tahsiline ilişkin başlatılan icra takibi kesinleşmiş olmalı:
İcra takibi kesinleşmeden yapılan şikayetler reddedilmektedir. O yüzden tebligat yapılmalı ve takip kesinleşmelidir. Çünkü şikayete konu aylık nafakanın süre hesabında dikkate alınmaktadır.
3- İcra emrinin tebliğ tarihinden şikayet tarihine kadar en az 1 ay süre işlemiş olmalı:
Eğer icra takibinin başında şikayet yoluna gidilecekse, tebliğ tarihinden itibaren en az bir aylık süre geçmeli ki aylık nafakanın ödenmemesi söz konusu olabilsin. Yine bu 1 aylık sürenin geçmiş olmasına dikkat edilmezse şikayet reddedilir. Takibin kesinleşmesinden çok sonraki aya ilişkin şikayette bulunulacaksa suç tarihinin, yani şikayete konu aylık nafakanın tarihinin yazılmasında fayda var. Çünkü (tecrübemle sabit olduğu üzere) Mahkeme tebliğ tarihinden itibaren işleyen ilk nafakayı şikayete konu kabul edip, bu tarihten sonra dosyada işlem yapıldığından bahisle suçtan haberdar olunduğunu ve 3 aylık şikayet süresinin geçtiğini gerekçe göstererek şikayeti reddedebilir ve siz de uğraşmak zorunda kalabilirsiniz. Yasaya uygun uygulama ise şikayet tarihinden geriye dönük 3 ay içerisindeki aya ilişkin nafakanın ödenmemesi hakkında başvurunun yapıldığının kabulü yönündedir. Dediğim gibi işi sağlama alıp suç tarihini dilekçeye yazmakta fayda var.
4- Ödenmeyen aylık nafakaya ilişkin şikayet en çok 3 ay içinde yapımalıdır:
Bu süre hak düşürücü süredir. Şikayet etmek istediğiniz aylık nafaka üzerinden 3 ay geçtiği takdirde şikayet hakkınız düşecek olup, bu hususu Mahkeme re’sen dikkate alır.
5- Birikmiş nafakalar için bu şikayet yoluna başvurulamaz:
Aylık nafaka alacağı, kamu alacağı gibi, “öncelikli alacak” niteliğindedir. Yani nafaka alacaklısı önceden başkası tarafından haciz konulmuş mala haciz isterse, 1. sıradan iştirak eder. Fakat dikkat edilmesi gereken husus, bu durumun sadece “aylık nafaka alacağı” için söz konusu olmasıdır. Çünkü birikmiş nafaka “adi alacağa” dönüşür. Mesela hem birikmiş hem devam eden aylara ilişkin nafakanın tahsiline yönelik başlatılan icra dosyası ile haciz mala iştirak edildiğinde, aylık nafaka 1. sıraya, birikmiş nafaka ise son sıraya geçer. Fakat birikmiş nafaka her ne kadar adi alacağa dönüşse de, üzerine haciz konulamaz. Gerekçesi ise, nafakanın, mahkemece kişinin yaşamasını sürdürebilmesi için öncelikle ve zaruri olarak hükmedilen bir para olması, bu yönü itibariyle bir an önce tahsili gerektiğinden ara kararla dahi icra takibi başlatılabilir. Birikmiş nafakanın adi alacağa dönüşmesi, onun, kişinin yaşamanı sürdürebilmesi için öncelikli ve zaruri bir para olduğu hususunu değiştirmez . (Yargıtay 12. H.D. 2002/14311 E.-2002/15013 K.-09.07.2002 T.)
Takip tarihine kadar birikmiş nafaka alacağının takie konu edilmesi bu suçtan mahkumiyet için yeterli değildir.Şöyleki;
“birikmiş nafaka alacağı adi alacak hükmünde olup ve bu alacağa ilişkin ödememenin İİK 344.maddesinde belirtilen suçu oluşturmayacağı,borçlu sanığın icra emrinin tebliğinden şikayet tarihine kadarki sürede en az bir aylık cari nafaka alacağının bulunmadığı gözetilmeden sanık hakkında mahkumiyet kararı verilmesi mümkün değildir…”(YAR CGK.18.03.1991 gün 1991/53 E 1991/79 K.)
“Sanığa icra emrinin tebliği tarihi ile şikayet tarihi arasında işlemiş aylık cari nafaka alacağı bulunmadığı gibi takip konusu yapılan birikmiş nafaka alacağı da adi alacak niteliğinde olduğundan dolayı İİK 344.maddesinde yazılı olan suçun oluşmayacağı gözetilmeden karar verilmesi…”(YAR 8CD 01.05.2000 gün 2000/805 E. 2000/7618 K.)”
“Takip talebinde birikmiş nafakanın yanında cari nafakanın da istenmesi halinde;icra emrinin tebliğinden şikayet tarihine kadar işlemiş cari nafaka bulunup bulunmadığı;nafaka ilamının kesinleşip kesinleşmediği de araştırılarak sonuca göre hüküm kurulması gereklidir.”(YAR 8 CD 11.11.1996 gün 1996/13508 E 1996/14017 K)
“Nafaka borcunun ödememe eyleminde suç tarihi;şikayet tarihinden geriye doğru bir aylık nafaka alacağının muaccel hale geldiği tarih olarak belirlenmesi gerekir.Somut olayda 14.03.2005 tarihinde şikayette bulunulduğuna göre suç tarihinin 14.02.2005 olarak kabulü gerekir.”(YAR 16HD 24.11.2008 gün 2008/6760E 2008/7549K)
Nafakanın İcra Yolu İle Takibi
İcra takibi yoluyla nafaka talep edilmesinin amacı; nafaka ödemelerinin düzenli olarak yapılıp yapılmadığının denetimini nafaka alacaklılarına sağlamak olmakla birlikte ; aynı zamanda nafakaların ödenmemesi durumunda nafaka borçlusuna yaptırım uygulanmasıyla nafakanın ödenmesini sağlayabilmektir.
Tedbir Nafakasında İcra İşlemleri Nasıl Yapılır
Tedbir nafakası boşanma davası sırasında talep edilebileceği gibi, dava öncesinde de ihtiyaç sahibi eş ya da çocuk yararına hükmedilebilen bir nafakadır.
Boşanma davası öncesi ya da boşanma davası sırasında talep edilen nafakalar için Aile Mahkemelerine ve bu mahkemeler olmadığı takdirde Asliye Hukuk Mahkemelerine başvurulacaktır.
Nafaka ödemekten kaçınan nafaka borçluları hakkında icra makamları aracılığıyla gerçekleştirilen düzenlemeler öngörülmüştür.
Boşanma davası sırasında karar verilen nafaka hakkında Mahkemece düzenlenen tensip zaptı vasıtasıyla hüküm kurulacaktır. Tensip zaptının onaylı bir örneği İcra Müdürlüklerine sunularak takip talebine eklenir.
Bu noktada önemli bir husus olarak belirtmek gerekir ki, ortada kesinleşmiş bir ilam bulunmadığından tercih edilmesi gereken takip yolu ilamsız takip yolu olacaktır. Buradaki tedbir nafakası, ihtiyati tedbir niteliği taşır. Boşanma kararı kesinleştiğinde bu nafaka hüküm ifade etmez.
Örnek dilekçe:
BAKIRKÖY … İCRA CEZA MAHKEMESİ
SAYIN HAKİMLİĞİNE
ŞİKAYETÇİ : A …..– (T.C. No:…..)
(ALACAKLI)
VEKİLİ : Av. B………
Adres…….
SANIK : S……. – (T.C. No:…….)
(BORÇLU)
Adres…………
SUÇ : Nafakanın ödenmesine ilişkin mahkeme kararına uymayan borçlunun cezalandırılması istemidir.
SUÇ TARİHİ : 04/02/2015
OLAYLAR :
1- Bakırköy .. Aile Mahkemesi’ nin 2013/… E. Sayılı 11/04/2013 tarihli 2013/… kararı uyarınca borçlunun müvekkilime dava tarihinden itibaren aylık 20 TL tedbir nafakası, kararın kesinleşmesinden itibaren de aylık toplam 30 TL yoksulluk nafakası ödenmesine ilişkin karar verilmiştir ve kesinleşmiştir.
2- Müvekkilime nafaka borcunu vadesinde ödemeyen borçlu sanık hakkında son hali ile Bakırköy .. İcra Müd. 2014/… E. Sayılı dosyası üzerinden birikmiş nafaka borcu ile birlikte DEVAM EDEN AYLARA İLİŞKİN NAFAKA BORCUNUN tahsiline ilişkin icra takibi başlatılmıştır. İcra emri borçluya 03/06/2014 tarihinde tebliğ edilmiş ve takip kesinleşmiştir.
3- Borçlu ilamda yazan ödeme koşullarına uymamış , bu zamana düzensiz birkaç kısmi ödeme yapmıştır.
4- Borçlu sanık tarafından nafakanın kaldırılmasına ya da indirilmesine yönelik açılmış bir dava bulunmamaktadır.
5- 2015 yılının Şubat ayı nafakasının ödenmemesi nedeniyle 3 aylık yasal süresi içinde mahkeme kararının gereği gibi yerine getirilmemesi sebebiyle borçlunun tazyik hapis cezasıyla cezalandırılması için şikayette bulunmaktayız.
DELİLLER : Bakırköy .. Aile Mahkemesi’ nin 2013/3… E. Sayılı 11/04/2013 tarihli 2013/… Kararı , Bakırköy 11. İcra Müd. 2014/1656 E. Sayılı dosyası ve sair deliller…
HUKUKİ SEBEP :İ.İ.K. 344 ve ilgili mevzuat…
NETİCE VE TALEP: Yukarıda açıkladığımız nedenlerden ötürü suçu sabit olan sanık-borçlunun cezalandırılmasını , vekalet ücreti ve yargılama giderlerinin borçluya yükletilmesini saygıyla bilvekale arz ve talep ederim.04.04.2015
ŞİKAYETÇİ VEKİLİ
Av……..
( Ya da tebligat tarihi 01.03.2015 olup, şikayet tarihimiz de 04.04.2015 olsun. Bu durumda, dilekçede, 1 aylık nafakanın işlemiş olduğundan bahisle şikayet koşulunun oluştuğuna dikkat çekilir. Yukarıdaki tarihte tebligat 03.06.2014’te, şikayete konu aylık nafaka 2015’in Şubatı, şikayet tarihi 04.04.2015tir, yani tebligatın üzerinden epey zaman geçmişse de şikayete konu aylık nafaka 3 aylık yasal süresi içinde şikayet edilmiştir.)
No comment