Boşanma Davalarında Tazminat
Boşanmanın Eki Niteliğinde Olan Fer’i Nitelikteki Maddi Tazminat Davaları
Boşanma Davalarının belli başlı sonuçları vardır. Bunlar boşanma kararı ile birlikte velayet nafaka Maddi manevi tazminat nafaka, talep halinde ziynet hususudur. Bu hükümler boşanma davalarına bağlı fer’i nitelikli hükümleridir. Boşanma davaları reddedildiğinde tüm fer’i talepler de reddedilir. Kabul edildiğinde ise kusuru durumuna ve hakim kanaatine göre göre karar verilir.
Tazminat hususu da yukarıda bahsedildiği üzeri boşanmaya bağlı boşanmanın fer’i nitelikte sonuçlarından biridir. Hakim tazminata hükmederken Tazminatın genel şartlarına sağlanması gerekmektedir. Bununla birlikte talep de olması gerekmektedir. Talep olmaması halinde hakim tarafından re’sen teminata hükmedilmez.
Taraflar tarafından tazminat talep edilmesi durumunda boşanma dilekçesinde belirtilen hususlar hakim tarafından tespit edilir. kusurun ağırlığı ve kimde olduğu hakim tarafından belirlenir.
Tazminatın genel şartları illiyet bağı kusur ve tarafların maddi durumudur. Hakim öncelikle boşanmada kusurunun olup olmadığını ve varsa kusurun kime ait olduğunu belirler.Her iki tarafta da kusur olması durumunda tazminata hükmedilecek tarafın daha az kusurlu olması gerekmektedir. Yani kusurlu olan taraf lehine daha az kusurlu olmak şartıyla tazminata hükmedilebilir.
Hakim tarafından tazminata hükmedilmesine karar verdiğinde belirlenecek diğer bir husus tazminatın miktarıdır. Tazminatın miktarı hakim tarafından belirlenirken kusurun büyüklüğü tazminat isteyen tarafın maddi durumu ve tazminat ödeyecek tarafın maddi durumu tazminat miktarının belirlenmesinde dikkat edilecek hususlardandır.
Boşanmanın fer’isi olan tazminat boşanma talep edilen aile mahkemelerinden boşanmaya ek olarak talep edilir. Görevli mahkeme de tarafların son 6 aydır beraber yaşadıkları yer mahkemeleridir.
TMK 174. maddede belirtilen boşanmanın fer’isi nitelikte olan tazminat davasında evlilik boşanma dışında sona ermesi durumunda hükmedilmesi söz konusu olamaz .
boşanma davalarında maddi tazminat hükmün kesinleşmesinden itibaren icraya konulabilir. Ve faz de bu andan itibaren yürütülmeye başlanabilir.
Boşanma Davalarında Eki olmayan Tazminat Davaları
Bu davalarda görevli mahkeme genel mahkemelerdir.Bu bağlamda taraflar mevcut ve beklenen menfaatleri talep ete hakkına sahiptir. Tazminat miktarı tarafların sosyal ekonomik durumları kusurları ve hakkaniyet ilkesine göre Hakim tarafınca belirlenen değişmektedir.
Maddi ve Manevi Tazminat
Boşanma davalarında TMK 174/1 ‘Mevcut veya beklenen menfaatleri boşanma yüzünden zedelenen kusursuz veya daha az kusurlu taraf, kusurlu taraftan uygun bir maddi tazminat isteyebilir. ‘ hükmüyle açıklanan giderler kapsamında olmayan giderler boşanmanın eki olmayan tazminat olarak değerlendirilir. Bu eki niteliğinde olmayan tazminat kalemleri daha çok mevzuat gerği değil yargı içtihatlarıyla oluşmuş bir alandır.
Örneğin bir yargıtay kararında
2-Kadın, açtığı boşanma davasında, hem evlenme nedeniyle işinden ayrılmak zorunda kaldığından bahisle yoksun kaldığı kazanç kaybı ve sigortalılık haklarını yitirmesine karşılık ve hem de, boşanma sonucu, eşinin sigortasından yararlanarak ücretsiz muayene hakkını yitireceğinden, bu sebeple maddi kayıpları olacağından söz ederek 20 milyar lira maddi tazminat istemiştir. İsteğin ikinci bölümü “..boşanma yüzünden mevcut menfaatin kaybı..” kapsamında olup, Türk Medeni Kanununun 174/1. maddesi kapsamına girer ise de, evlenme yüzünden yoksun kalınan kazanç ve sigortalılık kaybı, bu kapsamda değildir. Bu bakımdan, maddi tazminat talebinin ne kadarının 174/1. maddesi kapsamında, ne miktarının bu kapsam dışında olduğunun davalı-davacı vekiline sorulup açıklattırılması ve hasıl olacak sonuç uyarınca karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde maddi tazminata hükmolunması doğru görülmemiştir.
Örneğin Düğün Gideri, Ziynet Eşyası Talebi, Müşterek Çocuğun Okul Gideri Talebi, Doğum Gideri, Eşin Baskısı Sebebiyle İşe Başlayamamaktan Kaynaklı Tazminatlar Boşanmanın Eki olmayan giderlerdir. Yukarıdaki boşanmanın eki olmayan tazminat çeşitlerini aşağıda detaylı bir şekilde açıklamadan örneklendirmek gerekirse ;
Örneğin
kayseri’de ciddi bir masraf yaparak en lüks düğün salonunu tutup bu giderlere katlanan erkeğin daha sonra kadının kusurlu çıkmasından ötürü bu zararı istemesi
Kayseri memur olarak yaşayan ve Çocuklarını Kayseri’deki bir özel okulda okutan annenin kusurlu olarak boşanmaya sebebiyet veren babadan iştirak nafakası haricinde özel okulda okumasından kaynaklı tazminata hükmetmesi,
Mersinde bankada çalışan kadının evlendikten sonra çocuklarına bakmak için işinden ayrılması sonra Kayseri’ye gelmesi daha sonra eşinin kusurundan dolayı boşanmaları ve bunun sonucu bitecek bir evlilikten dolayı sürekli bir işinden olması hasebiyle bu zararı istemesi
Düğünde takılan takıları Kayseri adetlerine göre bir kısmı daha sonra evin ortak ihtiyaçları için kullanan kalanı kaynanaya verilen takıların çiftlerin daha sonra boşanmaları ve bunun sonucunda yargıtaya göre kadın tarafının hakkı olan ziynet eşyalarının boşanma sonucu erkek tarafından istenilmesi
Boşanmanın eki niteliğinde olmayan ve ve yargıtay içtihatlarıyla ortaya çıkmış boşanmanın eki niteliğinde olmayan giderler şu şekildedir.
- Düğün Gideri İstemi
“Davalının maddi tazminat talebi Türk Medeni Kanununun 174/1 maddesi kapsamında olmayıp, düğün masraflarına yöneliktir.” (Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 22.10.2012, 2012/5751 E. – 2012/25597 K.)
- Nikah Gideri İstemi
“… Davalının nikah masraflarıyla ilgili maddi tazminat istemi boşanmanın eki niteliğinde değildir.” (Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 07.06.2004, 2004/6632 E. – 2004/7411 K.)
- Doğum Gideri İstemi
“… Davalının istediği doğum gideri boşanmanın eki niteliğinde değildir. Harcı verilerek usulüne uygun açılmış bir dava bulunmadığından, karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekirken, kesin hüküm oluşturacak şekilde ret hükmü kurulması usul ve yasaya aykırı bulunmuştur.” (Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 12.02.2007, 2007/14014 E. – 2007/1860 K.)
Evlilik Birliği İçin Yapılan Masraf İstemi
“… Davalı kadının maddi tazminat isteği evlilik birliği içinde yaptığı masraf ve harcamalara ilişkin olup boşanmanın eki niteliğinde değildir.” (Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 01.06.2009, 2009/8100 E. – 2009/10420 K.)
- İşten Ayrılma Sebebiyle Tazminat İstemi
“Davacı kadının işten ayrılma nedeniyle istediği, maddi tazminat, Türk Medeni Kanununun174/1 madde anlamında boşanmanın eki niteliğinde olmayıp, talep Borçlar Kanunundan kaynaklanmaktadır.” (Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 25.06.2012, 2012/8133 E. – 2012/17606 K.)
İşe Başlayamama Sebebiyle Tazminat İstemi
“… Davacının maddi tazminat talebi, boşanma sebebine dayanmayıp, davalının baskısı nedeniyle memuriyet hayatına başlayamaması yüzünden uğradığı maddi kayba ilişkindir.” (Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 17.11.2009, 2009/16086 E. – 2009/19897 K.)
- Miras Payının Alınma İstemi
“… Davacı kadının maddi tazminat istemi babasından kalan mirasın hissesinin kocası tarafından alındığını bu bedelin tahsiline ilişkin olup, Türk Medeni Kanununun 174/1 maddesi kapsamında bulunmamaktadır.” (Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 20.04.2005, 2005/4560 E. – 2005/6395 K.)
Düğünde Takılan Para İstemi
“… Davacı düğünde takılan paraların kedisine verilmesini istemiştir. Bu istekler boşanmanın ikini (ferisini) oluşturmaz.” (Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 13.12.2004, 2004/13872 E. – 2004/15019 K.)
- Çeyiz Gideri İstemi
“Davacı vekili, dava dilekçesiyle, 9.540TL çeyiz eşyası ve 37.000TL değerinde ziynet eşyasının aynen veya bedelinin tahsilini istemiştir. … Konusu para ile değerlendirilebilen davalarda, nisbi karar ve ilam harcı alınır.” (Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 27.1.2016, 2015/2988 E. – 2016/847 K.)
- Müşterek Çocuğun Okul Gideri
“Somut olayda davacı erkek, müşterek çocuk okul bedeli olarak 16.000,00 TL. okul gideri olarak 4.000,00 TL. gaz bedeli olarak 1.500,00 TL, evin gideri içinde geçmişe dönük bir yıl ve bundan sonraki dönem için 1.000,00 TL nin hüküm altına alınmasına karar verilmesini istemiştir. Davacının bu talebi boşanmanın eki niteliğinde olmayıp, nisbi harca tabidir. O halde, mahkemece davacının boşanmanın eki niteliğinde bulunmayan bu talebi yönünden nispi karar ve ilam harcının peşin bölümünü yatırması için davacıya süre verilmesi, ( Harçlar K. m. 30-32 ). harcın tamamlanması halinde, bu konuda bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.” (Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 06.10.2016, 2016/15955 E. – 2016/13627 K.)
Nafakayimi dosya acildigi tarihten mi yoksa dava tarihinden itibaren mi verilir nafakada arttırdım olur mu
Boşanma davası ne kadar sürer
Anlasmali bosanmada tazminat arttirabilir miyi.
anlaşmalı boşanmada sonradan tazminat isteyebiliyor muyuz
nafaka dava eğer mahkeme tarafından tedbiren hükmedilirse dava tarihinden itibaren yoksa karar tarihinden itibaren hakedilir. Şartlar ve koşullar değişirse nafaka arttırım talebinde bulunulabilir. .
boşanma davaları çekişmeli olursa mahkemelerin yoğunluğuna göre 8 ay ile kesinleşme süresi de dahil 2 yıla kadar sürebilmektedir.
Anlaşmalı boşanmada taraflar tazminata kararlaştırmadıkça ayrıca talep edilmesi mümkün değildir
Anlaşmalı boşanmada protokole taminat hususu eklenmişse taminat icraya konulabilir. Fakat anlaşmalı boşanmadan sonra tarafların tazminat isteme hakkı bulunmamaktadır.
Güzel makale olmuş
Eşim okumama engel oldu boşanırken bu zararımı isteyebilir miyim