İş Kazası Tazminat Davası Nedir?
İş kazalarında tazminat :
İş yerinde bir işçinin iş ilişkisi dolayısıyla çalıştığı esnada yaralanma ölüm gibi bedensel zararlar olması durumunda kendisi ya da hak sahibi diğerleri tarafından ortaya çıkana zararların istenmesi amacıyla açılan dava türüdür.
Tazminat davaları niteliği gereği iş kanunu tabi olmakla birlikte hem üst işveren hem de alt işveren yani tüm işverenlere müşterek ve müteselsil sorumlu olarak aynı anda açılabilir.
Örneğin Kayseri’de bir mobilya fabrikasında güvenlik olarak çalışan işçi hem bağlı bulunduğu güvenlik firmasına hem de üst işveren sıfatına haiz mobilya fabrikasına aynı anda dava açıp ikisinden birlikte tahsil edebilir.
İş kanununa göre İş Kazası Sayılan Durumlar
5510 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’na göre iş kazası kapsamında değerlendirilebilecek ve tazminat istenebilecek haller şunlardır.
İşçinin iş yerinde olduğu esnada meydana gelen her türlü bedensel ve ruhsal zararlar iş kazası kapsamında değerlendirilir. Burada işçinin bu bedensel zararların meydana gelmesinde kusurunun olması ya da meydana gelen zararın çalıştığı işten meydana gelip gelmemesinin iş kazası kapsamı girmesi açısından bir önemi yoktur. Hepsi iş kazası kapsamında değerlendirilir. Örneğin Kayseri’de bir işletmede hiç bir şey yokken oturduğu esnada kalp krizi geçiren bir işçi yargıtaya göre bu kaza iş kazası kapsamında değerlendirilir.
Veya işçinin işveren tarafından iş yeri dışında başka bir yere gönderilmesi durumunda yolda ya da gönderildiği yerde meydana gelen zararlar da iş kazası kapsamında değerlendirilir.
İş veren tarafından yürütülmekte olan iş işçi tarafından bağımsız ve kendi hesabına dahi yürütülse bile bu kapsamında iş veren aynı şekilde iş kazasından dolayı tazminat davası açılabilecektir. Bayilik sözleşmeleri ya da pazarlamacılar yahut tek satıcı sözleşmesiyle çalışanlar, aralarında iş sözleşmesi olduğu durumlarda tabi ki iş kazası kapsamında iş kazası kapsamında değerlendirilmesi mümkün olabilecektir.
Ayrıca işçinin işi gidiş dönüşü esnasında veya servisle taşınma esnasında meydana gelen kazalar da iş kazası kapsamında değerlendirilir.
İş kazaları davalarında zaman aşımı
İş kazaları dolasıyla zaman aşımı borçlar kanuna tabidir. Yani genel zaman aşımı süreleri işler bu kapsamda genel zaman aşımı süresi olan 10 yıllık zaman aşımı süresi işetilir. BK m.146 İş kazaları dolayısıyla zaman aşımının yaralanma ya da ölüm durumunda olup olmamasına göre değişmemektedir. Ayrıca eklemek gerekir ki iş kazası nedeniyle ayrıca bir ceza davası açılmış işe ve ceza davanın zaman aşımı 10 yıllık süreden fazla ise bu zaman aşımı süresi uygulanır. Örneğin Kayseri’de fabrikada çalışan A iş verinin açık ihmali sonucu makinaya bakım yapılmaması sonucu makinanın infilak etmesi ve ölmesi sonucu taksirle yaralama söz konusu olacağından taksirle yaralamadan dolayı ceza davası açılmış ise bu zaman aşımı yani 15 yıllık zaman aşımı uygulanır.
İş kazalarında maluliyet oranları bilindiği üzere işçinin alması gereken tazminat miktarını doğrudan etkileyeceği için burada maluliyetin ne zaman başlayacağı önemli bir husustur.Bazı iş kazalarında maluliyet sürekli değişmekle birlikte artmaktadır. Veya sonradan gelişen ve artan maluliyetlere sebep olmaktadır. Örneğin Düşme sonucu çok sonraları gelişen böbrek yetersiliği sonucu ilk başlarda çıkan maluliyet oranından daha sonra daha fazla çıkan maluliyet söz konusu olabilecektir. Bu bakımdan zaman aşımı nereden işleyecektir sorusu gündeme gelecektir. Eğer değişen maluliyet ya da sonradan gelişen hasar söz konusu ise zaman aşımı kesin maluliyetin tespit edildiği andan itibaren işletilecektir.
İş Kazaları Davalarında Yetkili Mahkeme
İ kazaları davalarında yetkili mahkeme iş mahkemeleri kanununa göre belirlenir ve üç ayrı yetki söz konusudur. İlki Hmk ya göre genel yetkidir.
İlk yetki davalının dava açıldığı yerleşim yeri mahkemesi yani iş yerinin bulunduğu yer mahkemesidir.
Diğer yetki ise İş kazasının veya zararın meydana geldiği yer mahkemesidir.
Son olarak İşçinin ya da işçi öldü ise dava açma hakkı olanların yerleşim yeri mahkemesidir.
Bir örnekle örneklendirmek gerekirse Merkezi İstanbul’da olan ama üretim tesisi Kayseri’de olan bir iş yerinde İşçi A çalışmak için Antep’ten geldiği ve iş kazası geçirip sonra Nevşehir’de Yaşamaya başladığı sırada İş kazasından dolayı İleride kronik bel ağrısı ile karşı karşıya kalmıştır.Bu durumda İşçi Davalının merkezi İstanbul’da ya da kazanın gerçekleştiği Kayseri’de veya sonradan taşındığı Nevşehir ilinin hepsinde de dava açabilir. Tüm illerdeki iş mahkemeleri yetkilidir.
İşçi lehine yapılan yetki sözleşmeleri geçersizdir.
İş Kazası Davası açmak için ,(İş Kazası tespit davası )
İş kazası davası açmadan önce öncelikli olarak SGK’nın bu kazayı iş kazası olarak kabul edip etmediği hususu araştırılmalıdır. Çünkü SGK iş kazalarında taraf konumundadır. İş kazalarında SGK tarafından İşçiye ödemeler yapılmakta ve bu ödemeler İşçiden kesilmektedir. Bu bakımdan İş kazası davası açmak için Bu kazasının SGK tarafından iş kazası olarak tespit edilmiş olması gerekmektedir. O yüzden bu kazalar SGK ya bildirilmelidir. Bildirim üzerine SGK müfettişleri tarafından kazanın iş kazası olup olmadığı ve tarafların kusur oranlarını düzenleyen bir rapor düzenlenir.Eğer SGK tarafından böyle bir rapor düzenlendiyse doğrudan iş kazası tazminat davası açılabilir.
Eğer SGK tarafından bu kaza iş kazası şeklinde kabul edilmemişse öncelikli olarak iş kazası davasından önce kaza tespit davası açılmalı ve davalı olarak da işveren ve SGK gösterilmelidir. SGK ve is verene açılacak iş kazası tespit davası için de genel zaman aşımı süresi 10 yıllık süreye tabidir. Bu dava asıl tazminat davasından bağımsız şekilde görülür. Eğer SGK tarafından iş kazası olarak tespit edilmediyse de bu dava diğer davanın şartıdır. Ve yargıtay tarafından bu davanın kesinleşmesi gerektiği kabul edilmektedir.
İş kazalarında SGK tarafından iş kazasına uğrayana ya da İş kazası geçiren öldü ise yakınlarına SGK tarafından düzenli bir gelir bağlanır. Tabi ki daha sonra SGK tarafından bağlanan gelir iş veren tarafından ödenecek olan gelirden düşülür.
Peki İş kazası SGK tarafından İş kazası olarak Kabul edilmemiş ne olur.
Eğer SGK’ya bildirim yapılmadan İşveren tarafından iş kazası davası açıldı ise Mahkeme tarafından SGK’ ya bildirim yapılması için süre verilir. SGK tarafından olayın iş kazası olarak kabul edilmemesi durumunda mahkeme davacıya iş kazası tespit davası açması için süre verir. Mahkemece oluşacak sonuca göre karar verilir.
İş Kazaları Tazminat Davaları Ne kadar Sürer
İş kazaları tazminat davlarının ne kadar süreceği merak edilmekle birlikte Öncelikle davacının kesi n maluliyetinin alınıp alınmadığı alınmadan dava açıldıysa bu hususunda davanın sürecini etkileyeceği ayrıca çıkan maluliyet hesaplarına itiraz edilip edilmediğine göre değişmekle birlikte yaklaşık olarak 1-2 yıl sürmektedir.
İş kazaları dolayısıyla açılacak davalar hem SGK nezdinde hem maluliyet gibi bir çok önemli hususları ve aktuerya hesabı gerektireceğinden uzman bir avukat aracılığı ile takip edilmesinde yarar bulunmaktadır.
İş kazası tazminat davası, uygulamada işçinin maluliyet oranı, kusur oranı ve ücretin belirlenmesi noktasında sıkça mağdur olduğu bir dava türü olduğunda savunmanın bir tazminat avukatı tarafından yapılmasında yarar vardır
İş kazası geçirdim dava açtık ama çok az kazandık dosya kesinleşti ama bel ağrım arttı napabiliriz.